Zilveren penning 1594 NEDERLAND (NETHERLANDS) - REPUBLIEK, 1581-1795 - ONTZET VAN COEVORDEN EN INNAME VAN GRONINGEN DOOR PRINS MAURITS VAN ORANJE-NASS VF / pr à aEF
Hispanis ab exercitu foederatarum provinciarum inferioris Germaniae Covordio fugatis Groningaque mox bimestri obsidione libertati restituta in monumentum ordines Frisiae fieri fecerunt
40.81 g
51.00 mm
gewicht 40,81gr. | zilver Ø 51mm. medailleur: Gerard van Bylaer Deze historiepenning of triomfpenning werd geslagen in opdracht van de Staten van Friesland.
vz. Aanzicht van de stad Groningen met op de voorgrond de stellingen, kampementen en de belegeringsactiviteiten van de cavalerie in infanterie der Staatse troepen o.l.v. prins Maurits kz. Gekroond wapen van Friesland met daaronder de tekst HISPANIS / AB EXERC.FOED. / PROVI. INF. GERM / COVORDIO FVGATIS: / GRONINGA•MOX BIMESTRI / OBSID•LIBERT•RESTITVTA / IN MONVMENTV / ORD • FRIS• / F • F / CIƆ IƆ XCIV Voluit luidt deze Latijnse tekst: Hispanis ab exercitu foederatarum provinciarum inferioris Germaniae Covordio fugatis Groningaque mox bimestri obsidione libertati restituta in monumentum ordines Frisiae fieri feceruntCIƆ IƆ XCIV, hetgeen te vertalen is als: ′de Spanjaarden door het leger der Verenigde Provincie verjaagd van Coevorden en het herstel van de vrijheid voor Groningen na een belegering van twee maanden, hebben de Staten van Friesland deze tot een gedenkteken doen munten 1594′ Sinds september 1592 was Coevorden in handen van Staatsgezinden, en dat sneed voor de Spaansgezinden de oostelijke aanvoerlijn naar Groningen af. Het innemen van Coevorden was van cruciaal belang voor het Spaanse bewind in de Noordelijke Nederlanden. De Spaanse veldheer Francisco Verdugo besloot daarom Coevorden in te sluiten en de stad te belegeren. Aanvang 1593 bezette hij het Huis Gramsbergen, bouwde een schans ter hoogte van Venebrugge, bezette het Huis "de Scheer" en legerde troepen in Emlichheim en Dalen. Verdugo sloeg zijn kamp in oktober 1593 in de Esschenbrugge bij Coevorden. De Spanjaarden legden daarop een dijk aan van de Esschenbrugge door de Hooilanden naar het Klooster, over de Haar naar De Loo. Verdugo was echter niet bekend met het klimaat van Coevorden, en mede door gebrek aan brandstof en voedsel ontstond er een ziekte binnen het legerkamp waarbij veel soldaten omkwamen of deserteerden, een compagnie kromp van 500 naar 100 man. Soldaten die op zoek naar brandstof en voedsel waren, brachten de ziekte ook naar omliggende dorpen waarbij complete gezinnen besmet werden en ook stierven.In maart 1594 eiste Verdugo andermaal de stad op, waarop vanaf de wallen spottend werd geroepen dat men in Holland of Friesland niet gewoon is om voor mei te verhuizen. De bevelhebber van Coevorden, Caspar van Eussum verwachtte immers spoedig bijstand. En inderdaad, Maurits was vanuit Zwolle op weg naar Coevorden, ondersteund door het Staatse leger van 10.000 soldaten en 2000 man cavalerie sterk. Graaf Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg had zich met zijn dertien vendels Friezen bij Maurits aangesloten. Verdugo′s leger was middels versterkingen van o.a. Frederik en Herman van den Bergh weer aangegroeid tot 7000 man waardoor Maurits in slagorde naar Coevorden trok. Verdugo wachtte echter niet de komst van de Staatsen af, maar brak in de nacht van 7 mei zijn kamp op. Hij zond een deel naar Groningen en trok met de rest brandschattend naar Oldenzaal, vervolgens over de Eems naar het reeds door de Spaansen bezette Lingen. Daarop besloot Maurits op 19 mei met zijn troepen op te trekken naar de stad Groningen, dat nog in handen was van de Spanjaarden. Zijn doel was om middels een belegering de stad weer in handen te brengen van de Republiek (zgn. reductie). Op 22 mei sloegen zij hun kamp op aan de zuidzijde van Groningen. De legerplaats was hoog gelegen tussen het Hoornse- en Schuitendiep. Maurits gaf opdracht deze stromen in te dammen, waardoor naastgelegen land onder water liep. Ook liet hij kanalen aanleggen om zijn geschut aan te voeren, en enkele schansen (waarvan enkele al verlaten waren) in te nemen welke in het omringende land lagen. Alleen de schans bij Aduarderzijl moest stormenderhand ingenomen worden. Nu kon het leger ook vanuit Friesland van aanvoer worden voorzien. De stad Groningen werd geleidelijk ingesloten zodat het was afgesloten van bevoorrading. Het spaansgezinde stadsbestuur van Groningen had gerekend op een ontzetting door troepen van de hertog van Parma, maar die was door Philips II naar Frankrijk gestuurd. Die hulp kwam dus niet.
Een batterij van 60 kanonnen schoot op de verdedigingswerken van de stad. Met name de Oosterpoort moest het ontgelden. Tegelijkertijd liet Maurits een tunnel graven, waarmee de Oosterpoort ondermijnd kon worden. De stad zag geen uitweg meer, waardoor zij capituleerde. De stad en de belegeraars wilden met onderhandelingen beginnen, toen onder de burgerij opstand uitbrak. Albert Jarges (een van de vier burgemeesters van Groningen) werd door de burgerij aangewezen als nieuwe leider en het gevecht tegen de Staatsen werd weer opgepakt. Maurits liet de mijn, die ondertussen onder Oosterpoort geplaatst was, ontploffen, hetgeen 150 doden eiste. De Staatsen konden zo de Oosterpoort innemen en Jarges zag ook geen andere uitweg meer dan te onderhandelen over overgave. Maurits en Willem Lodewijk bleken bereid om bij een eventuele overgave een zeer gunstige regeling met de stad te sluiten. Feitelijk werd de stad in de reductie (d.w.z. terugkeer tot de Republiek) bevestigd in al haar oude rechten, hetgeen uiteindelijk voldoende reden was om de strijd te staken en Maurits en Willem Lodewijk met grote eer de stad te laten binnentrekken. De Spaanse troepen onder leiding van luitenant en commandant van Groningen George van Liauckema kregen een vrije aftocht met wapens en bagage.van Loon I, pag.448, 1 | K.P.K. 387 | JMP.1953.26 Saunders/Vanhoudt I, pag.352, no.1594-6R zfr/pr à pr-
Please respect our order minimum of 20 Euros. For EU only IBAN payment please. Shippings to China are on risk of the buyer and only payment by bankwire or WISE. Shipping will take place within 5 days after receipt of payment. Sendings to Russia,Ukraine and Israel are not possible. Additional administration- and risk costs for PayPal & creditcard payments. No PayPal or creditcardpayments possible for orders over 10.000 euro.